Những vấn đề cần quan tâm khi thay dầu nhờn, súc rửa động cơ:

Khi đem xe đến garage thay dầu nhờn, có thể chúng ta sẽ nhận được lời khuyên nên súc rửa động cơ bằng "Flushing oil" để mọi chi tiết động cơ được làm sạch, máy sẽ chạy êm hơn, mạnh mẽ hơn và bền hơn. Việc làm này có cần thiết hay không?

Về vấn đề này, các giảng viên đại học cơ khí và các kỹ sư thiết kế động cơ của các hãng auto đã có lời khuyên: tuyệt đối không nên, nếu bạn thường xuyên thay dầu nhờn đúng định kỳ. Việc này chỉ gây tốn kém, thậm chí súc rửa không đúng cách chẳng hạn như thời gian chạy không tải quá lâu có thể gây hại cho xe.

Các chuyên gia cơ khí giải thích trong dầu nhờn hiện nay nhà sản xuất đã bổ sung những chất phụ gia. Trong đó có loại phụ gia có khả năng đánh bật những muội than bám vào các chi tiết động cơ. Dầu nhờn lưu thông trong khoang máy buộc phải đi qua lọc nhớt, tại đây những hạt than lớn hơn 20 micron mét có thể làm mòn chi tiết máy sẽ được giữ lại. Những hạt carbon rất nhỏ không bị lọc nhớt giữ lại sẽ bị loại bỏ khi ta thay dầu nhờn mới. Do vậy nếu thay nhớt đúng định kỳ chúng ta chỉ cần thay bộ phận lọc nhớt là đủ.

Chỉ nên súc động cơ bằng "Flushing oil" trong những trường hợp sau:

• Mua một chiếc xe đã qua sử dụng và chủ cũ đã chạy được trên 100.000 km và chúng ta không biết chủ cũ có thay dầu nhờn đúng định kỳ không.
• Xe chạy vào vùng ngập nước, nước lọt vào động cơ. Khi nước lọt vào động cơ, dầu nhờn sẽ bị nhũ tương hóa, mất khả năng bôi trơn rất hại cho động cơ. Lúc này nhớt sẽ có màu trắng sữa (nếu nhớt còn mới) hặc màu cà phê sữa (nếu nhớt đã cũ), chúng ta phải thay dầu nhờn ngay, không được cố chạy dù chỉ vài trăm mét. Nếu cẩn thận có thể súc rửa máy bằng "Flushing oil" để yên tâm rằng đã loại bỏ hết nước trong động cơ dầu truyền nhiệt.
• Xe trùm mền trong thời gian lâu, phần dầu nhờn bị nhũ hóa và muội than có thể lắng đọng tạo thành bùn đen bám vào các chi tiết động cơ. Trước khi đưa xe vào sử dụng trở lại, chúng ta cần súc rửa động cơ bằng "Flushing oil". Nhưng đó là đối với những xe sử dụng dầu nhờn không chất phụ gia. Nếu sử dụng dầu nhờn cao cấp, chất phụ gia "phân tán" có trong dầu nhờn sẽ ngăn cản quá trình tạo cặn và do đó dù xe trùm mền khá lâu cũng không phải cần súc rửa động cơ. Tốt nhất là trước khi đi công tác hay không sử dụng xe trong 3-5 tháng, chúng ta nên thay dầu nhờn mới và chạy cho xe nóng máy. Chất phụ gia chống oxy hóa trong dầu nhờn cũng ngăn ngừa các chi tiết động cơ khỏi rỉ sét.

Ở một số dịch vụ rửa xe, thay nhớt có bán phụ gia được quảng cáo là tăng độ nhờn và kéo dài tuổi thọ của dầu nhờn. Các chuyên gia cho biết, các chất phụ gia của các hãng dầu nhờn danh tiếng đã có đủ chất phụ gia.Tăng thêm bất cứ loại phụ gia nào cũng chỉ tốn tiền và đôi khi có thể làm dầu nhờn mau hỏng.

Khi cần súc rửa động cơ, chúng ta phải dùng "Flushing oil" chuyên dụng, tuyệt đối không được dùng dầu hỏa (dầu hôi) hay dầu diesel để súc rửa động cơ. Loại dầu này có thể phá hỏng những phốt cao su của động cơ.

Dầu nhờn mau bị đen là dầu nhờn xấu?

Một số người dùng dầu nhờn không chất phụ gia rẻ tiền, khi đổi sang sử dụng dầu nhờn cao cấp có chất phụ gia đã hoảng hốt khi thấy màu của dầu nhờn nhanh chóng chuyển từ màu hổ phách sang màu đen, cho rằng dầu nhờn cao cấp không tốt bằng dầu nhờn rẻ tiền. Điều này là hoàn toàn sai lầm, dầu nhờn cao cấp màu đen do phụ gia làm sạch muội than bám vào vách xy lanh và pít tông nên mau đen hơn dầu nhờn không phụ gia. Chúng ta có thể yên tâm sử dụng nếu chưa đến kỳ hạn phải thay, không có hại gì.

Khi nào cần thay dầu nhờn?

Ngày nay đối với xe đời mới và thế hệ dầu nhờn mới, các nhà sản xuất auto khuyên nên thay dầu nhờn khi đã đi được khoảng 12.000 - 16.000 km.

Cần lưu ý, các nhà sản xuất dầu nhờn thường khuyên khách hàng thay dầu nhờn sớm hơn khiến nhiều khách hàng phân vân không biết nghe ai. Về vấn đề này, Consumer Reports, tạp chí nổi tiếng của người tiêu dùng Mỹ khẳng định nên nghe theo nhà sản xuất auto, không nghe theo người cần bán dầu nhờn. Consumer Reports khuyên chỉ nên thay dầu nhờn khi đi được 5.000 km trong điều kiện cực kỳ khắc nghiệt như ngừng, chạy liên tục, phải kéo rơmoóc nặng, lên xuống dốc cao, hoặc trong điều kiện rất nhiều bụi bặm.

Cơ chế hình thành chất bẩn trong động cơ?

Để không còn phân vân về vấn đề này, và biết khi nào thì thay nhớt lúc xe chạy được 12.000 km, khi nào để đến 16.000 km, chúng ta cần hiểu rõ cơ chế hình thành chất bẩn trong động cơ.

Hai chất quan trọng khiến động cơ nhiễm bẩn là muội than (carbon) và hơi nước được sản sinh trong quá trình đốt cháy nhiên liệu. Hai chất này hình thành nhiều khi động cơ còn nguội, lúc xe mới khởi động hay phải tăng ga. Lúc đó nhiên liệu không được đốt hết và tạo ra muội than.

Hơi nước (H2O) luôn được tạo ra trong quá trình nhiên liệu bị đốt cháy và hầu hết theo khí xả thải ra ra ngoài. Phần hơi nước theo khí xả lọt vào các te sẽ ngưng tụ lại thành nước nếu động cơ ngưng hoạt động và nguội đi. Những giọt nước này sẽ bay hơi nếu lần sau xe đi được trên 16 km, khi đó động cơ đủ nóng. Nếu lần chạy sau động cơ không đủ nóng, những giọt nước cũ chưa bay đi, lại tích lũy thêm nước mới khiến nhớt mau bị nhũ hóa, mất độ nhờn.

Do vậy, trái với nhiều người lầm tưởng cần thay nhớt sớm nếu thường xuyên có những cuộc hành trình dài. Nhớt cần thay sớm nếu ta thường xuyên di chuyển dưới 16 km, luôn phải tắt máy do đèn đỏ hay kẹt xe, luôn phải tăng giảm ga, thỉnh thoảng đi offroad và nhất là ở xứ lạnh, động cơ mau được làm nguội. Chúng ta cần thay dầu nhờn khi xe đi được 12.000 km mà không chờ đến 16.000 km.

Một điểm cần lưu ý nữa là nếu thay dầu nhờn khi động cơ nóng, dầu nhờn linh hoạt cao sẽ được xả nhanh và trọn vẹn hơn, nhưng có thể làm người thay dầu bị phỏng.

Tốt nhất là thay dầu nhờn khi động cơ còn ấm, sau khi tắt máy khoảng từ 30 đến 60 phút cho dù nhớt cũ chỉ thoát ra được 98%.