Dầu cắt gọt pha nước là gì?

Dầu cắt gọt pha nước (water-miscible metalworking fluid) là dạng cô đặc (concentrate) được pha loãng với nước để tạo dung dịch làm mát – bôi trơn – rửa trôi phoi – chống gỉ cho quá trình gia công kim loại (tiện, phay, khoan, doa, mài…).

Thành phần cơ bản của dầu cắt gọt pha nước:

• Dầu gốc (khoáng/este) hoặc polyme hòa tan (hệ tổng hợp).

• Chất nhũ hóa giúp phân tán dầu ổn định trong nước.

• Phụ gia EP/AW bảo vệ dao & bề mặt ở tải cao.

• Chống gỉ, kháng tạo bọt, kháng khuẩn/kháng nấm, điều chỉnh pH.

Vai trò của dầu cắt gọt pha nước: Tản nhiệt nhanh, giảm ma sát, rửa trôi phoi, giữ sạch vùng cắt, tăng tuổi thọ dao & nâng chất lượng bề mặt.

Lý do nên dùng dầu cắt gọt pha nước thay vì dầu nguyên chất

1. Tản nhiệt vượt trội: Nước có nhiệt dung lớn → giảm nhiệt vùng cắt, hạn chế biến dạng nhiệt, dao bền hơn.

2. Nâng chất lượng bề mặt: Bôi trơn + rửa trôi phoi tốt → độ bóng cao, ít vết xước.

3. Chi phí vận hành thấp: Nồng độ pha 3–10% → tối ưu chi phí/chi tiết.

4. Vệ sinh & thân thiện hơn: Ít khói mù dầu, dễ làm sạch máy hơn so với dầu nguyên chất (khi vận hành đúng).

5. Linh hoạt: Dễ tối ưu nồng độ theo công đoạn (mài/cắt nặng) & vật liệu (thép/nhôm/inox).

Phân loại dầu cắt gọt pha nước

3.1. Dầu cắt gọt pha nước Nhũ tương (Soluble/Emulsion)

• Màu trắng sữa sau pha; hàm lượng dầu gốc cao.

• Bôi trơn mạnh, chịu tải tốt → hợp tiện/phay/khoan nặng trên thép, inox.

• Nồng độ tham chiếu: 5–10% (tùy tải & dao).

3.2. Dầu cắt gọt pha nước Bán tổng hợp (Semi-synthetic)

• Đục nhẹ đến trong; dầu gốc ít hơn nhũ tương.

• Cân bằng làm mát – bôi trơn – rửa trôi phoi, đa dụng cho xưởng gia công hỗn hợp.

• Nồng độ tham chiếu: 4–8%.

3.3. Dầu cắt gọt pha nước Tổng hợp (Synthetic/Polymer)

• Trong như nước; không chứa dầu khoáng.

• Làm mát & rửa trôi cực tốt, sạch máy, phù hợp mài & tốc độ cao, nhôm/kim loại màu.

• Nồng độ tham chiếu: 3–6%.

Chọn nhanh Dầu cắt gọt pha nước theo bối cảnh:

• Thép hợp kim, tải nặng: Nhũ tương/bán tổng hợp có EP tốt.

• Mài, tốc độ cao, nhôm: Tổng hợp/bán tổng hợp chuyên chống bám nhôm.

• Xưởng đa công đoạn: Bán tổng hợp để cân bằng hiệu năng & vận hành.

Cơ chế hoạt động & chỉ số kỹ thuật cần theo dõi của Dầu cắt gọt pha nước

Cơ chế hoạt động của Dầu cắt gọt pha nước:

• Nước chịu trách nhiệm tản nhiệt; phụ gia tạo phim bôi trơn, EP/AW giảm ma sát & mài mòn; chống gỉ bảo vệ bề mặt; nhũ hóa giữ ổn định hệ.

Chỉ số quan trọng của Dầu cắt gọt pha nước:

• Nồng độ (Brix): Đo bằng khúc xạ kế; quy đổi với hệ số nhà sản xuất (vd. Brix 4 × 1.5 = ~6%).

• pH: Dải khuyến nghị 8.5–9.5 giúp chống gỉ & ức chế vi sinh.

• Độ dẫn/TDS: Nước quá cứng dễ sinh cặn/bọt.

• Tramp oil: Dầu ngoại lai từ bôi trơn trượt… nên < 2–3%; dùng skimmer.

• Quan sát cảm quan: bọt/mùi/đổi màu/rêu bám → báo hiệu mất cân bằng sinh học hoặc nồng độ.

Ứng dụng theo vật liệu & công đoạn gia công Dầu cắt gọt pha nước

5.1. Theo vật liệu

• Thép carbon/hợp kim: Ưu tiên EP mạnh để chống mòn dao; nhũ tương/bán tổng hợp.

• Inox (austenitic): Chống dính lẹo dao, chống bọt ở tốc độ cao; nhũ tương/bán tổng hợp công thức EP cao.

• Nhôm & hợp kim nhôm: Dầu không clo, chống bám nhôm; thường chọn tổng hợp/bán tổng hợp.

• Đồng/đồng thau: Tránh lưu huỳnh hoạt tính để không ố màu; công thức “yellow-metal safe”.

• Gang: Ưu tiên rửa trôi tốt, hạn chế bọt & bẩn; tổng hợp chạy sạch máy.

5.2. Theo công đoạn

• Tiện/Phay/Khoan/Taro: 5–10% (nhũ tương/bán tổng hợp) tùy tải & vật liệu.

• Mài: 3–5% (tổng hợp/bán tổng hợp) + lọc mịn để ổn định bề mặt.

• Cưa vòng/đĩa: 6–10% với EP tốt để hạn chế mẻ răng.

Gợi ý khởi điểm: chạy ở nồng độ khuyến nghị trung bình của NSX, sau 1–3 ngày đo bề mặt, nhiệt dao, điều chỉnh ±1–2%.

Cách chọn dầu cắt gọt pha nước phù hợp xưởng, nhà máy của bạn

1. Vật liệu chính (thép/inox/nhôm/đồng/gang).

2. Công đoạn chủ đạo (mài hay cắt gọt nặng?).

3. Tốc độ trục chính/lưu lượng tưới, nguy cơ bọt.

4. Yêu cầu bề mặt (độ bóng, độ chính xác, sạch).

5. Chất lượng nước cấp (độ cứng, TDS) – cân nhắc RO/DI.

6. Sức khỏe – mùi – vệ sinh máy (ít kích ứng, ít mùi).

7. TCO: độ bền bể, tần suất thay, tiêu hao, xử lý thải.

8. Khả năng dùng chung cho nhiều máy/công đoạn.

9. Hỗ trợ kỹ thuật & sẵn hàng từ nhà cung cấp.

Hướng dẫn pha dầu cắt gọt pha nước (tỉ lệ – cách pha – kiểm soát nồng độ)

Nguyên tắc: Always add concentrate to water — đổ dầu cô đặc vào nước, không đổ nước vào dầu.

7.1. Quy trình pha chuẩn Dầu cắt gọt pha nước

1. Làm sạch bồn: hút cặn/phoi, rửa, xả sạch.

2. Đổ nước trước (70–80% thể tích), bật tuần hoàn.

3. Rót dầu cô đặc theo tỉ lệ mục tiêu (vd 6%).

4. Bổ sung nước đến mức; kiểm tra Brix & pH → tinh chỉnh.

5. Tuần hoàn 15–30 phút trước khi đưa vào cắt gọt.

Tính nhanh lượng dầu: bồn 500 L, mục tiêu 6% → 30 L cô đặc.

7.2. Kiểm soát nồng độ dầu cắt gọt pha nước bằng khúc xạ kế (Brix)

• Lấy mẫu tại đường hồi, tránh bọt.

• Quy đổi theo hệ số sản phẩm (ghi trên TDS).

• Brix thấp: châm dung dịch đậm (không châm nước thuần).

• Brix cao: châm nước pha loãng có kiểm soát.

• Duy trì pH 8.5–9.5 để ổn định chống gỉ & vi sinh.

Vận hành & bảo trì bồn dung dịch (SOP mẫu)

8.1. Hằng ngày

• Kiểm tra mức bồn, Brix, pH, bọt.

• Vận hành skimmer hút tramp oil.

• Vệ sinh bề mặt máy, tránh phoi tích tụ.

8.2. Hằng tuần

• Thay túi lọc/giặt lọc, kiểm tra mùi/đổi màu.

• Nếu có dấu hiệu vi sinh: tăng tuần hoàn/aeration, kiểm tra khả năng dùng biocide theo hướng dẫn NSX.

8.3. Hằng tháng/quý (tùy tải)

• Đánh giá toàn bể: Brix, pH, bọt, vi sinh, độ dẫn.

• Bổ sung biocide đúng loại & liều (nếu cần).

• Lập kế hoạch thay mới khi khó kiểm soát mùi, pH trôi, máy bẩn nhanh, rêu bám.

8.4. Khi thay mới

1. Hút sạch, gom phoi & bùn.

2. Chạy system cleaner ≥ 6–8 giờ.

3. Xả – rửa – làm khô tương đối.

4. Pha mẻ mới theo mục tiêu Brix/pH.

Sự cố thường gặp & cách xử lý triệt để

9.1. Mùi hôi/nước bể nhớt

• Nguyên nhân: vi khuẩn/nấm do tramp oil cao, tuần hoàn kém, nồng độ thấp.

• Giải pháp: Skimmer hằng ngày, đưa Brix về chuẩn, tăng tuần hoàn/aeration, dùng biocide đúng liều; nặng → thay mới + vệ sinh hệ bằng system cleaner.

9.2. Bọt nhiều

• Nguyên nhân: nước quá mềm, hút khí ở đường hồi, tốc độ cao, dùng đầu phun không phù hợp.

• Giải pháp: Hạ vị trí miệng hồi, chỉnh lưu lượng, dùng anti-foam hợp chuẩn, tối ưu đầu phun; đừng pha quá loãng.

9.3. Gỉ sét sau gia công

• Nguyên nhân: pH thấp, Brix thấp, nước rửa cuối pH thấp.

• Giải pháp: Tăng nồng độ về khuyến nghị, đảm bảo sấy/khò nhẹ nếu lưu kho lâu, dùng chống gỉ tạm thời.

9.4. Kích ứng da/khô tay

• Nguyên nhân: pH lệch, dư biocide, tiếp xúc kéo dài.

• Giải pháp: Găng nitrile, xà phòng pH trung tính, kem bảo vệ da; kiểm soát pH. Chọn dòng ít mùi/ít kích ứng.

9.5. Bề mặt xấu/dính phoi

• Nguyên nhân: lưu lượng tưới yếu, hướng phun sai, nồng độ thấp.

• Giải pháp: Tăng lưu lượng/điều chỉnh hướng phun đúng vùng cắt, nâng nồng độ +1–2%, kiểm tra độ sắc dao.

9.6. Bẩn máy/đường ống rêu

• Giải pháp: Lập lịch vệ sinh định kỳ; system cleaner theo chu kỳ; duy trì skimmer & lọc.

Dầu cắt gọt pha nước là chìa khóa để gia công ổn định – dao bền – bề mặt đẹp – chi phí tối ưu. Thành công nằm ở 4 chữ ĐÚNG: chọn đúng – pha đúng – vận hành đúng – bảo trì đúng.
Bằng việc duy trì Brix/pH, skimmer tramp oil, lọc mịn, lịch vệ sinh hệ thống và điều chỉnh nồng độ theo thực tế, bạn có thể kéo dài tuổi thọ dung dịch, giảm mùi & giữ máy sạch.

Dầu mỡ Hưng Phú:

• Tư vấn & báo giá nhanh: 091 330 8350 – 091 228 6898

• Gửi mẫu thử & thiết lập SOP tại xưởng: Zalo 091 228 6898

• Bộ tài liệu (TDS/SDS, sổ theo dõi Brix/pH): liên hệ để nhận ngay hôm nay.